Trailway LA – NYC ’86

Op haar reis naar Europa, vier jaar geleden, bezocht ze Berchtesgaden. (Berchtesgaden, een geliefd toeristisch oord, was tijdens het Derde Rijk het buitenverblijf van Adolf Hitler en hooggeplaatste nazi’s.) Gretel vertelde me waar Hitler en Eva (Braun) hadden gezeten; waar hij van haar een foto had genomen, en dat de lift naar de top van de berg met het mooie uitzicht, dezelfde lift was die Hitler had gebruikt. Hij was van glanzend koper, en heel ruim. Gretel zong een liedje in het Duits, waarvan ze alleen de eerste regels kende. Ik kon haar niet van dienst zijn met de volgende regels. Gretel denkt dat de relaties tussen de mensen hier niet zo leuk of goed zijn, omdat ze uit teveel verschillende landen komen. Gretel vindt dat de Europeanen meer lezen, studeren en schrijven dan de Amerikanen. Gretel begrijpt niet waarom haar zoon, de tandarts, zo bang is voor Aids en zijn dure praktijk wil verkopen. Gretel weet niet wanneer ze Europa verlaten heeft. Ze weet wel dat ze een half jaar oud was, en ik veronderstel dat ze ook weet hoe oud ze nu is; dus Gretel weet wel wanneer ze Europa verlaten heeft vanaf Russisch of voormalig Duits grondgebied. Gretel praat niet over de U.S.S.R. maar over Rusland. Gretel werkt in een import en export business, maar heeft niet veel geld. Gretel heeft een moeder in California die ze tweemaal per jaar bezoekt. Vroeger reed ze zelf in haar Pontiac een kleine 3000 mijl in drie dagen. Nu te onveilig voor een vrouw alleen. Nu gaat ze met Greyhound of Trailway. Ze maakt soms ruzie met haar moeder over de vraag of het beter is het water op een hoge stand van het elektrisch fornuis aan de kook te brengen of op een lage stand; haar moeder denkt dat het voordeliger is op de lage stand maar Gretel denkt op de hoge stand. Gretel heeft een vriend in Phoenix, Arizona: een week was leuk, maar toen kwamen de irritaties. Waarom dit zus en zo, en waarom zo en niet zus. Gretel is op weg naar Brooklyn met een grote, oude leren tas vol prullaria, en twee kartonnen dozen met import- en exportformulieren. Gretel zal wel tot haar dood tussen stoel en tafel blijven hangen; nooit meer thuis komen, want thuis is ver weg, lang geleden, en moeder en zoon zijn ook niet alles.
Momenteel slaapt Gretel, haar hoofd is opzij gevallen, gelukkig voor haar in de richting van het raam, en niet naar Mary toe, haar zwarte buurvrouw die even oud is als zij; ook een werkgezicht heeft, en al heel lang geleden naar het Beloofde Land getransporteerd is. En zo gaat deze reis verder in de richting van Harrisburg, ja – hetzelfde Harrisburg als van de lekkende kerncentrale. Gretel doet mij denken aan de blanke os met wit haar, die in L.A. dezelfde plaats, rechts voor in de bus, bezette als Gretel nu doet, met de woorden: “So, I have a fine look at the girls.” Even later gaat er een zwarte vrouw naast hem zitten, met een haardos, genoeg voor twee. Haar man recht achter haar, naast mij. De witte os zakte in elkaar, geen woord verliet zijn mond tijdens de achttien uur durende rit.