Elders vs Provinciaal Bestuur Noord-Holland

De nieuwe wind

De nieuwe wind blaast uit alle windrichtingen want het klimaat verandert.
Het wordt warmer, natter en droger. Niemand die het precies weet; alleen dat het klimaat verandert dankzij en ondanks menselijk handelen: collectief en individueel. Het probleem is te groot om het te kunnen vatten, maar niet te groot om niets te doen.

Onze voorouders bestreden elkaar van banne tot banne Buurtgemeenschap, de grondslag van het maatschappelijk leven. totdat West- Friesland tot aan de muren van Utrecht onder water stond. Het water dwong de mensen tot rationeel handelen, dat wil zeggen: tot samenwerking.
Het ‘polderen’ is de oudste vorm van bestuur in de Lage Landen. 21ste eeuw en 12de eeuw spiegelen elkaar.

Delta 2015

We danken de nieuwe wind vooral aan Delta 2015 met zijn indrukwekkend programma. Delta 2015 getuigt van vormgeving op alle niveaus door relevante problemen te benaderen vanuit hun onderling verband. Delta 2015 maakt hierbij gebruik van een dynamische, zichzelf corrigerende methodiek. Alleen zo kunnen De Lage Landen de klimaatverandering het hoofd bieden.

Pleidooi

Het onderhavige pleidooi heeft een concreet doel
Bewoners langs de IJsselmeerdijk, de oude Zuyderzeedijk van Hoorn tot Durgerdam-Amsterdam, ook IJmeerdijk en Markermeerdijk genoemd, maken zich grote zorgen over de plannen van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, hierna HHNK, over de teloorgang van deze unieke dijk, een vitaal symbool van 800 jaar strijd tegen het water. De Zuyderzeedijk is een uniek cultuur- en natuurmonument, niet alleen voor De Lage Landen, maar wereldwijd, Icoon van Dutch Approach in de regio New York. Henk Ovink, De Dutch Approach Leven met onzekerheid,
De Groene Amsterdammer 06.11.14

De overheid dient hier sturend op te treden.

Dijkverzwaring

Sinds 2006 werkt HHNK aan grootschalige plannen voor een dijkverzwaring die tienmaal minder veiligheid biedt dan de veiligheidsnorm van Delta 2015; de historische vorm en naaste omgeving van de dijk onherstelbaar transformeert en daardoor verminkt; een gevaar oplevert voor huizen en bedrijven langs de dijk, en de burgers opzadelt met een door HHNK bestuur geschat verlies van zeshonderd vijftig [650] miljoen in 2020.

Pomp- en spuicapaciteit

Is de veiligheid van de huidige dijk in het geding? Ja, zegt HHNK, hoewel alleen onder uitzonderlijke condities. Nee, zegt Henk Heida Zie bijlage 2 in de brochure. , en Delta 2015, want die condities kunnen we via het waterpeil in het Markermeer beheersen. Wat telt, zijn de gevolgen van klimaatverandering met extra watertoevoer, afgewisseld met langdurige droogte. Er is dus geen probleem, wel een uitdaging. Uitbreiding van de pomp- en spuicapaciteit van de gemalen rond IJsselmeer en Markermeer is het antwoord.

Klimaatverandering

HHNK heeft veel voorwerk verricht sinds 2006, maar heeft de kern van de uitdaging gemist: de klimaatverandering. Het siert het bestuur als het in 2015 pas op de plaats maakt. De minister biedt het HHNK alle kansen en mogelijkheden tot aansluiting bij Delta 2015.

I. Deltacommissie

De deltacommissie onder voorzitterschap van oud-minister Cees Veerman schrijft in zijn rapport (2008) dat de klimaat verandering zich opdringt als een nieuwe, niet te negeren realiteit. http://www.keesfloor.nl/artikelen/zenit/deltacommissie/print.pdf

II. Delta 2015

Delta 2015 gaat door waar het Veerman-rapport eindigt.
Klimaatverandering is de uitdaging; een integrale visie met voorkeurstrategieën het voorlopige antwoord, te beginnen met de nieuwe tienmaal hogere veiligheidsnorm voor heel Nederland middels de vraag, hoe het waterpeil van de rivieren en het IJsselmeergebied op een aanvaardbaar niveau gehouden kan worden.
Delta 2015 geeft het antwoord, waarop HHNK niet wil wachten: bijlage 4, pp.13-15

III. Andere benadering

HHNK: ‘De nieuwe normen [Delta 2015] gaan uit van een geheel andere benadering van waterveiligheid. Gekeken wordt naar een kans op overstroming én naar de gevolgen. De huidige norm gaat uit van een overschrijdingskans.
Nota bene: let op het verschil tussen een kans op overstroming en zijn gevolgen ten opzichte van overschrijding. Een paar golven over de dijk wordt gedekt door het woord ‘overschrijding’. Voor overstroming is meer nodig. Voor overstroming en de gevolgen nog meer!

IV. Veiligheidsnorm

Delta 2015 is veiliger dan HHNK, want de HHNK veiligheidsnorm van één op tienduizend [1:10.000] is tienmaal minder streng dan de Delta 2015 norm van één op honderdduizend [1:100.000]. Vergelijk het met het spelen in de voetbal-lotto: de kans een prijs te winnen is bij één op tienduizend tienmaal groter (lees: overschrijding) dan bij één op honderdduizend (lees: overstroming). Zo simpel is het. Het zijn in de kern van de zaak beiden politieke beslissingen. Wim Kuijken, deltacommissaris, zegt: het had ook een norm van één op één miljoen [1:1000.000] kunnen zijn. Waar je de grens trekt, is aan de politiek.

V. Kansberekening

HHNK heeft zijn kansberekening op overschrijding vooraf in het model gestopt, zoals gebruikelijk is bij verzekeringsmaatschappijen. HDS taxaties, gespecialiseerd in het vaststellen van de herbouwwaarde van vastgoed, beantwoordde mijn opmerking dat er ruim veertig jaar geen pan van het grote dak is gewaaid: ‘Mijnheer, dan is uw risico juist toegenomen!’ Ik lachte en zei: ‘dat is natuurlijk onzin. Jullie stoppen een x-risico er vooraf in. Dus moet het vroeg of laat tevoorschijn komen, ook als er niets gebeurt. Die berekening beslist jullie winstmarge!’ Zo ook het risico bij HHNK.

VI. Overschrijding/Overstroming

Hetzelfde geldt voor het HHNK-argument van overschrijding in plaats van het Delta-2015 argument van overstroming en zijn gevolgen. Juist vanwege het gevaar voor overstroming moeten de gevolgen meetellen voor de mate van veiligheid. Minister Schultz, Ministerie Infrastructuur & Milieu:
‘We moeten voor alle inwoners achter de dijken dezelfde veiligheid bieden. De overstromingsrisico’s die volgen uit de nieuwe aanpak zijn groter in het bovenrivierengebied, Rijnmond-Drechtsteden en Almere (Flevoland) dan in andere gebieden.’ bijlage 3, p.9

VII. Statistiek

HHNK Alex Roos: ‘We hebben het over statistiek. Langdurig hoogwater en de kans dat de gemalen het niet kunnen verwerken. Er is een zeer kleine kans dat het kan voorkomen, maar de kans bestaat dus wel degelijk. Norm is dat het wekenlang hoog water is, dat ook de Noordzee hoogwater heeft en dat de dijken volzuigen. Hier gaan weken overheen.’ Nota bene: Vergelijk deze uitspraak met de conclusies 3, 4, 5 en 6.

VIII. Waterpeil

Delta 2015 betrekt niet alleen de veiligheid in zijn lange termijn strategie, maar ook de zoetwatervoorziening voor 40% van Nederland. De controle van het waterpeil garandeert niet alleen de veiligheid bij overtollig water maar eveneens de zoetwatervoorziening bij langdurige droogte.
De plannen van HHNK doen geen van beiden. Statistische antwoorden zijn statische antwoorden. Flexibiliteit, permanent onderzoek en voortdurende toetsing van eigen aannames zijn een vereiste om aan de inherente onzekerheden van de klimaatverandering het hoofd te kunnen bieden.

IX. Restschuld

X. Achterwaarts

Er rest slechts één conclusie: HHNK loopt achterwaarts de toekomst tegemoet ten koste van een unieke en nog steeds veilige Zuyderzeedijk, en ten koste van heel veel geld voor krachtiger gemalen. Zijn achterwaartse blik én eigen gewin brengen HHNK ertoe krampachtig vast te houden aan een minder veilige norm dan die van Delta 2015. De norm één op tienduizend is misleidend. Die norm behoort tot het verleden! Des te belangrijker het falen van zijn bestuurders te benoemen: bijlagen 2; 7.a,7.b,7.c en in het bijzonder 8, want de symbiose van cultuur en natuur in het Delta gebied en rondom de Zuyderzeedijk is een historisch feit dat velen niet op waarde schatten. Het wordt tijd Erasmus’ Lof der Zotheid (1511) voor te lezen in de bestuurskamers van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, bij voorkeur in aanwezigheid van de minister van I & M, de deltacommissaris en dijkbewoners.